Overgang naar wintertijd
We schakelen over van zomertijd naar wintertijd in de nacht van zaterdag 26 oktober op zondag 27 oktober 2024. De klok wordt één uur achteruitgezet, dus drie uur wordt twee uur. In 1977 werd het systeem in België voor de eerste keer toegepast. Het voornaamste doel was om energie te besparen omwille van de oliecrisis.
Toch zijn er een aantal nadelen verbonden aan het winteruur. Het aantal ongevallen met voetgangers in de periode van oktober tot november stijgt met 35% volgens het verkeersinstituut Vias, ook fietsers lopen meer risico. Dit komt doordat het eerder donker is en dat kan dus nefast zijn. Hierbij mag niet vergeten worden dat er ook een stijging is doordat mensen het niet gewend zijn om vroeger op te staan.
Er is een mismatch met de natuurlijke tijd. In de wintertijd lopen we een uur op de zonnetijd voor, in de zomertijd is dat zelfs twee uur. Tijdens deze maanden hebben mensen een gebrek aan licht wat ervoor zorgt dat heel wat mensen te maken krijgen met een winterdip. Te weinig licht beïnvloedt onze stemming waardoor men zich suffer kan gaan voelen. Zo kunnen mensen zelfs echt depressief worden. Onze biologische klok wordt genetisch bepaald, daarnaast heb je nog de sociale tijd, zoals schooltijd of de professionele tijd en de zonnetijd of de natuurlijke tijd. Onze sociale tijd komt niet altijd overeen met de zonnetijd. Dit heeft hetzelfde effect als vijfmaal op een dag fastfood eten. Deze mismatch is dus een belangrijke oorzaak van depressies, overgewicht en kankers.
De wintertijd heeft ook een groot voordeel. We schakelen over naar ons biologisch ritme. Hierdoor kunnen we gemakkelijker in slaap vallen en wakker worden. We geraken dus beter uitgerust, waardoor we minder stress hebben.
Er kunnen ook HR-gerelateerde vragen gesteld worden. Voor het merendeel van de werknemers heeft de overschakeling geen impact op het loon, enkel werknemers die op het ogenblik van de omschakeling in ploegen werken zullen één uur meer moeten presteren gedurende de nacht van de omschakeling.
In de CAO nr. 30, die op 28 maart 1977 in de Nationale Arbeidsraad werd gesloten, wordt een oplossing voorzien voor werknemers die op het ogenblik van de overschakeling evenwel in ploegenarbeid werken en die niet forfaitair worden betaald.
Dat houdt het volgende in:
- Indien dezelfde werknemers, zowel bij de overschakeling naar het zomeruur als bij de overschakeling naar het winteruur, betrokken zijn, ontvangen ze het loon dat overeenstemt met acht arbeidsuren.
- Indien werknemers enkel gedurende de nacht van de overschakeling naar het winteruur arbeidsuren presteren, zullen ze het loon ontvangen dat overeenstemt met negen arbeidsuren.
- Indien werknemers enkel gedurende de nacht van de overschakeling naar het zomeruur arbeidsuren presteren, zullen ze het loon ontvangen dat overeenkomt met acht arbeidsuren. De werkgever moet hier dus één extra uur betalen, zonder dat daar prestaties tegenover staan.
Bronnen:
- VBO
- Securex
- Metro
- VRT