nieuwsoverzicht 21 tot 25 oktober 2024 (wk 44)

I. WIJZIGINGEN IN DE WETGEVING

Wijziging Codex welzijn op het werk

Op 21 oktober 2024 verscheen het K.B. van 6 oktober 2024 tot wijziging van boek VII, titel 1 betreffende biologische agentia van de codex over het welzijn op het werk in het Belgisch Staatsblad.

De wijzigingen betreffen aanpassingen van artikel VII.1-18 (update van de verwijzingen naar de wetgeving), de Franstalige versie van bijlage VII.1-1 (enkele rijen worden vervangen) en bijlage VII.1-2 (aanvulling bij de opmerking vooraf). De wijzigingen kan je raadplegen in onze databank.

De wijzigingen treden in werking vanaf 31 oktober 2024.

Bron: K.B. 6-10-2024 (B.S. 21-10-2024)

II. OVERIGE NIEUWSITEMS

A. SelfBack helpt rugklachten op het werk te verlichten

Het aantal werknemers met rugklachten was nog nooit zo hoog, blijkt uit nieuwe cijfers van Mensura. Eind 2023 had al zo’n 1 op 10 werknemers last van rugpijn en was 11,5 procent van de re-integratietrajectaanvragen gelinkt aan rugklachten. Oorzaken voor dit hoge cijfer zijn onder andere zware fysieke arbeid, te weinig afwisseling in houding en beweging en te weinig beweging buiten het werk. Fysieke klachten zoals rugklachten zijn een grote reden waarom werknemers uitvallen. Hoe vroeger je bij beginnende klachten ingrijpt, hoe kleiner de kans op uitval. Neem hier nog de ergonomiewetgeving bij die het sinds mei van dit jaar verplicht maakt voor werkgevers om ergonomie in het welzijnsbeleid op te nemen bij en het wordt al snel duidelijk dat aandacht voor rugklachten nodig is.

Mensura lanceert daarom een nieuwe app: SelfBack. Deze helpt ondernemingen om hun ergonomiebeleid af te stemmen op de individuele noden van de werknemers. Via de app op hun smartphone kunnen de werknemers aangeven welke klachten zij specifiek ervaren. SelfBack zal dan met de hulp van AI een oefenprogramma opstellen dat gebaseerd is op internationale richtlijnen rond rugklachten. De app geeft dagelijks oefeningen om het herstel te bevorderen en past het trainingsschema wekelijks aan. Zo helpt de app de werknemer om een dagelijkse routine op te bouwen. Verschillende soorten oefeningen komen aan bod waardoor je werkt aan pijnverlichting, stabiliteit, mobiliteit en kracht.

De app geeft daarnaast ook praktische tips en advies op maat waarmee de werknemer zelf aan de slag kan.

Vooralsnog zit dit project in een pilootfase waar Mensura de app in verschillende bedrijven uittest. Mensura wenst de app later nog verder uit te bouwen met een nog grotere focus op de werkcontext en preventie.

Misschien ben je ook geïnteresseerd in ons praktisch document rond ergonomie bij staand en zittend werk? Kijk hier.

Bronnen:

• Prebes
• Plus Magazine

B. Toxisch leiderschap en machtsmisbruik

Bijna de helft van Vlaamse werknemers zag of ervaarde de afgelopen jaren machtsmisbruik door leidinggevenden op de werkvloer. Dat blijkt uit een bevraging bij 1700 werknemers door de Antwerp Management School in samenwerking met SD Worx. De ondervraagden gaven verschillende problemen aan: roddelen door leidinggevenden (34%), kleinerend of spottend gedrag (31%), passief-agressief gedrag (31%), verbaal agressief gedrag (23%) en ongepaste grappen (23%). Het gaat dus om ongepast gedrag in de vorm van intimidatie en het kleineren, ondermijnen of vernederen van werknemers.

Vooral operationele profielen blijken kwetsbaar te zijn voor toxisch leiderschap en ongeveer een derde geeft aan zichzelf niet te kunnen zijn op de werkvloer. Daarnaast geeft 37% aan bang te zijn dat fouten tegen hen gebruikt zouden worden. Dit zorgt voor een onaangename werksfeer en een onveilig gevoel.

Volgens de onderzoekers moet de rol van leidinggevende gede-idealiseerd worden. Leidinggevenden moeten of willen zo graag in het plaatje van de perfecte leider passen dat fouten maken taboe is. Een leidinggevende moet zijn of haar fouten kunnen erkennen en feedback kunnen aannemen, ook van werknemers, om leer- en groeimomenten te kunnen ervaren. Toxisch leiderschap tegengaan kunnen we dus doen door de leider van zijn of haar sokkel te halen en daarnaast te werken aan psychologische veiligheid. Dat gaat hand in hand met een aangename werksfeer en een open dialoog.

Wanneer het gaat over psychosociale risico’s, spreekt men vaak over de 5 A’s. De leiderschapsstijl behoort tot de ‘arbeidsorganisatie’. Benieuwd wat de andere A’s inhouden? Bekijk dan zeker dit praktische document.

Bronnen:

• De Zondag
• De Tijd

C. Verbondenheid en dialoog tegen ziekteverzuim

Ziekteverzuim heeft heel wat gevolgen voor een onderneming. Er is niet alleen het financiële plaatje – in België kost ziekteverzuim zo’n 1100 euro per voltijdse werknemer – maar ook psychologische gevolgen: bijvoorbeeld werknemers die het bedrijf moeten draaiende houden verliezen de moed.

Een goed verzuimbeleid is dan ook de sleutel. Voka stelt dat hier de focus moet liggen op welzijn en veerkracht. “De redenering is eenvoudig: medewerkers die goed in hun vel zitten en zich gewaardeerd voelen in hun werk, zijn meer betrokken. Geëngageerde medewerkers vallen minder vaak uit.”

Geëngageerde werknemers bekom je niet alleen door een correcte verloning. Betrokkenheid creëer je door een kwalitatieve, verrijkende en inhoudelijke job aan te bieden. Ook autonomie, verantwoordelijkheid en erkenning zijn van belang. Zorg voor ontwikkelingskansen en vooral: luister naar je werknemer. Zij weten beter dan wie ook hoe hun job beter en zinvoller kan en welke noden er zijn.

Zorg dat werknemers zich kunnen vinden in de bedrijfscultuur en -visie. Waarden en normen die matchen met die van je werknemers en vertrouwen in het bedrijf zorgen voor verbondenheid met het bedrijf. Dit bereik je door een open en transparante bedrijfscultuur met duidelijke communicatie.

Praat met je werknemers. Informele gespreksmomenten zorgen dat werknemers makkelijker vrijuit spreken over wensen, noden, werkbaarheid van de job, passies en ambities, … Ook wanneer werknemers uit zijn gevallen is het nuttig om in gesprek te gaan. Is er een onderliggend probleem bij herhaaldelijke ziekte, zoals bijvoorbeeld een te hoge werkdruk of stress?

Open communicatie over verzuim is dan ook belangrijk. Je wilt als werkgever graag dat een werknemer in dialoog gaat met jou over een probleem voordat hij of zij uitvalt. Hiervoor is er een vertrouwensband nodig; het kost moed om je als werknemer kwetsbaar op te stellen om over een probleem te praten. Bouw op een warm-zakelijke manier aan een relatie waarin je werknemer zich verbonden voelt en het vertrouwen heeft om in dialoog te gaan.

Warm is connecteren met je werknemer. Luister, toon appreciatie en vel geen oordeel. Leef je eerst in en ga daarna samen op zoek naar mogelijkheden en oplossingen. Toon oprechte interesse en biedt een luisterend oor als je als werkgever zelf gedragsveranderingen zoals angst of stress opmerkt. Maak duidelijk dat er in alle vertrouwen kan worden gepraat.

Dan de zakelijke kant: zorg dat er duidelijke regels zijn rond ziekteverzuim zoals welke procedures moeten gevolgd worden bij ziektemelding. Die regels zijn voor iedereen hetzelfde en worden voor iedereen hetzelfde toegepast. Ook wanneer je in dialoog met een werknemer afspraken hebt gemaakt, zorg dan dat alle partijen die nakomen. Er is een duidelijk kader nodig waarbinnen die afspraken worden gemaakt. Zo kan er wederzijds vertrouwen bewaard worden.

Bron: VOKA

D. Stabureau’s dan toch niet de oplossing

Lang zitten heeft een negatieve invloed op de fysieke en mentale gezondheid en wordt daarom ook wel het nieuwe roken genoemd. Vaak wordt een stabureau gebruikt om doorheen de dag het zitten af te wisselen met rechtstaan. Maar nu blijkt uit een nieuw onderzoek van de University of Sydney dat een stabureau niet per sé soelaas biedt. In het onderzoek werd het verband tussen zittend en staand gedrag en het risico op hart- en vaataandoeningen onderzocht.

De resultaten voor zitten zijn weinig verrassend: langer dan 10 uur per dag zitten geeft een verhoogd risico van 26 % per extra uur op aandoeningen in de bloedsomloop. Bij langer dan 12 uur per dag zitten is dat 22 % per extra uur. Voor wie langer dan 12 uur per dag zit, verhoogt het risico op hartziekten ook met 13 % per uur.

Wanneer we dan naar staan kijken, kon er geen verband gelegd worden met een verhoogd risico voor hartziekten, maar voor aandoeningen in de bloedsomloop ligt dat anders: bij iemand die langer dan 2 uur rechtop staat per dag, verhoogt het risico met 11 % per extra 30 minuten rechtstaan.

Hieruit kunnen we dus concluderen dat zowel lang zitten, als lang staan gezondheidsrisico’s inhouden.

Staan helpt dus niet om de gezondheidsrisico’s van lang zitten te verlagen, in tegendeel. Wat wel helpt is bewegen. In een eerder onderzoek van dezelfde onderzoekers kwam al naar voren dat ongeveer 6 minuten intensief bewegen of 30 minuten matig bewegen het risico op hartziekten kan verlagen.

De onderzoekers geven ook mee dat veel occasioneel bewegen doorheen de dag helpt. Regelmatig pauzeren, rondlopen, al wandelend vergaderen en je lunch niet aan je bureau nuttigen, zijn alvast wat handige tips.

Bronnen:

• Vrt nws
• International Journal of Epidemiology

E. Nederlandse werknemers vaker naar de bedrijfspsycholoog

De NOS bericht dat in Nederland werknemers steeds vaker naar de bedrijfspsycholoog gaan door de lange wachtlijsten in de reguliere zorg. Om verzuim door psychische klachten te voorkomen is het belangrijk dat werknemers in een vroeg stadium geholpen worden, wat niet altijd kan door de lange wachtlijsten. Werkgevers gaan dus zelf naar oplossingen zoeken.

Er zijn wel verschillen met een reguliere psycholoog. Hoewel werknemers met dezelfde problematieken bij een bedrijfspsycholoog terecht kunnen, zal deze altijd focussen op het werkaspect.

Er zijn wel wat voorwaarden: hoewel de werkgever de kosten van de psycholoog draagt, zijn privacy en anonimiteit van absoluut belang. Een werknemer moet kunnen zeker zijn dat er niets gedeeld wordt met de werkgever.

Bron: NOS

III. PRAKTISCHE INFORMATIE

Zag je onze blogpost over de Europese Week voor Veiligheid en Gezondheid op het werk al?