nieuwsoverzicht 30 okt tot 3 nov (wk 44)

I. WIJZIGINGEN IN DE WETGEVING

Wijziging koninklijk besluit van 27 oktober 2009 tot bepaling van de bedragen en de betalingswijze van de retributies geheven met toepassing van de reglementering betreffende de bescherming tegen ioniserende straling

Op 30 oktober 2023 verscheen het Koninklijk besluit van 16 oktober 2023 tot wijziging van het koninklijk besluit van 27 oktober 2009 tot bepaling van de bedragen en de betalingswijze van de retributies geheven met toepassing van de reglementering betreffende de bescherming tegen ioniserende straling in het Belgisch Staatsblad.

Het betreft een wijziging met betrekking tot de retributies die op grond van artikel 30 quater, 1° van de wet van 15 april 1994 worden geheven ten laste van de indieners van een aangifte, de aanvragers van vergunningen, registraties, toelatingen, erkenningen of goedkeuringen. Voorheen was de retributie al verschuldigd wanneer het Federaal Agentschap voor nucleaire controle het gevraagde weigerde en dat wordt nu uitgebreid.

Artikel 2 van voormeld besluit wordt aangevuld en voortaan zullen retributies eveneens verschuldigd zijn wanneer het dossier ambtshalve wordt afgesloten.

Een dossier wordt ambtshalve afgesloten wanneer de betaling niet wordt ontvangen binnen een termijn van 6 maanden na het verzenden van het betalingsverzoek door het Agentschap.

Bron: KB 16-10-2023, BS 30-10-2023

II. OVERIGE NIEUWSITEMS

A. Absenteïsme onder de loep

Securex deed in 2022 een onderzoek onder bijna 25 000 werkgevers en 200 000 werknemers naar absenteïsme. De studie legde de focus op afwezigheid wegens ziekte en privéongevallen, al dan niet met een medisch attest. Absenteïsme door arbeidsongevallen wordt apart besproken. Andere redenen tot afwezigheid maakten geen deel uit van het onderzoek.

Het eerste wat opvalt is dat de kost van absenteïsme sterk gestegen is. Tussen 2021 en 2022 zien we maar liefst een stijging van 40%. Dit heeft te maken met een toename van het korte absenteïsme, maar kan ook deels verklaard worden door de sterke stijging van de brutolonen en een stijging in het aantal werknemers.

Globaal genomen zien we een stijgende trend in het lange ziektepercentage. Er was vooral een sterke toename tijdens de coronapandemie, maar van een afname is ook nu nog geen sprake. De vergrijzing en vervrouwelijking van de werkende populatie worden hier als oorzaken aangekaart. Verder bewegen we te weinig, waardoor er vaker problemen met spieren en gewrichten optreden. Daarnaast zorgen ook long COVID en een verlaagde immuniteit voor langere afwezigheden. Ten slotte is er ook een stijgende trend waar te nemen van burn-outsymptomen. Tussen 2019 en 2021 zien we hier een stijging van 5%.

Waar in 2020 een stevige daling in het korte ziektepercentage werd waargenomen is er nu een spectaculaire stijgende trend. Ten opzichte van 2019 ligt het aantal maar liefst 21% hoger. Boosdoeners zijn meestal verkoudheden, het coronavirus of de griep. Het aantal telewerkers is gedaald en dat zorgt voor een stijging in de afwezigheden. We zijn ons sinds de coronapandemie bewuster van besmettingsgevaar en blijven daardoor wat sneller en langer thuis dan voorheen. Tevens wordt er gedacht dat bepaalde werkcontexten een daling in motivatie om terug naar de werkplek te keren veroorzaken. Denk maar aan een toxische stijl van leiderschap of de maatschappelijke context waarin een gevoel van onveiligheid en financiële onzekerheid een grote rol spelen.

Verder zien we een duidelijk verschil binnen leeftijdscategorieën: jongeren zijn kort en frequent ziek, ouderen daarentegen zijn zelden ziek, maar als ze ziek zijn is het wel voor een tijdje. Hierin spelen voornamelijk fysieke factoren een belangrijke rol.

Lees je graag het volledige rapport, dat kan op de site van Securex.

Werknemers die na een arbeidsongeschiktheid terugkeren naar de werkvloer kunnen gere-integreerd worden. Meer hierover vind je terug op onze website.

Bron: Securex

B. Rollen bij grensoverschrijdend gedrag meten met de Integrated Negative Work Behavior Questionnaire

Wat als je getuige bent van grensoverschrijdend gedrag? Grijp je meteen in of wacht je liever even af? Niet zo’n makkelijke afweging als we op het eerste zicht zouden denken. Daarnaast zijn er veel nuances in zo’n situatie.

Een instrument waarmee de verschillende dynamische rollen in kaart gebracht kunnen worden bij dit soort situaties is handig om de omgang met grensoverschrijdend gedrag in te schatten. Onderzoekers van de Vrije Universiteit en de Open Universiteit hebben recent zo’n tool ontwikkeld: de INWBQ (Integrated Negative Work Behavior Questionnaire).

Verder analytisch onderzoek is nog nodig, maar deze tool is alvast een eerste aanzet in het bekijken van het soort negatief gedrag en welke soort beschadiging optreedt (bv. lichamelijk, materieel, mentaal, sociaal).

Deel I van de vragenlijst geeft een beeld van de verschillende rollen (doelwit, dader, getuige, helper, verdediger, buitenstaander). In deel II van de survey krijgt een organisatie meer zicht op het zich afspelende grensoverschrijdende gedrag en hoe hiermee wordt omgegaan.

De tool vind je hier terug. (Uitsluitend in het Engels.)

Bronnen:

• Humanfactors
• MDPI

C. Jobkwaliteit van essentiële werknemers tijdens de coronapandemie – rapport Eurofound

De Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden (Eurofound) onderzocht in een recente beleidsnota de ervaringen van essentiële werknemers uit verschillende sectoren tijdens de COVID-19-pandemie. Wat waren de uitdagingen voor hen en is de balans tussen het essentiële karakter en hun eigen bescherming gevrijwaard?

Het onderzoek onderscheidt 11 groepen van essentiële werknemers. Het gaat dan van mensen in de zorg tot leerkrachten, mensen uit de transportsector, … We bespreken er enkele kort in dit artikel. Het volledige rapport kan je hier raadplegen. (Uitsluitend in het Engels.)

De minste jobkwaliteit werd tijdens de pandemie waargenomen bij de zorgsector. De combinatie van een hoog risico op besmetting en hoge eisen naar het uitoefenen van hun werk zorgde hiervoor. Tegelijkertijd was dit de groep die heel wat steun van collega’s kreeg en kansen tot opleiding had. Voor de jobkwaliteit is nog veel werk aan de winkel: de helft van deze groep gaf aan uitgeput te zijn en vertoonden een hoog burn-outrisico en tevens gaf de helft aan dat hun gezondheid en veilheid in het gedrang werd gebracht.

Gelijkaardige cijfers zien we terug bij schoonmakers. Ook zij hebben een fysiek intensieve job, werden geconfronteerd met besmettingsgevaar en een hoge jobonzekerheid. In tegenstelling tot de mensen uit de zorg, kon personeel in de schoonmaaksector minder steun vinden en zijn opleidings- en doorgroeimogelijkheden gering.

Bronnen:

• BeSWIC
• Eurofound

D. Presentaties van het VerV ergonomiecongres en nieuwe praktijkrichtlijen beschikbaar

Het ergonomiecongres vond dit jaar plaats op 24 oktober 2023. Intussen zijn de presentaties van de sprekers van die dag beschikbaar op de website van de VerV. (Enkel beschikbaar in het Nederlands.) Ideaal voor wie er niet bij kon zijn of graag nog iets naleest.

Ter gelegenheid van dit congres publiceerde de VerV ook twee nieuwe praktijkrichtlijnen: ‘Verplaatsen van personen’ en ‘Kantoorinrichting’.

Voor de nieuwe richtlijn voor de zorgsector is een beslisdiagram voor het bepalen van mobiliteitsklassen uitgewerkt. Zo kan men over de sectoren heen een gemeenschappelijke taal hanteren. Als aanzet naar de integratie van het elektronisch patiëntendossier is de VerV Tilthermometer ontwikkeld.

De praktijkrichtlijn kantoor onderging een grondige vernieuwing met als uitgangspunt vier basistaken van een beeldschermmedewerker. Er is ook aandacht voor geconcentreerd werken waarvoor vier strategieën uitgewerkt werden. Ten slotte is er ook aandacht voor de zit-statafel.

De nieuwe richtlijnen kan je hier raadplegen.

Bron: VerV

III. PRAKTISCHE INFORMATIE

In de spotlight:

• Nieuwe vraag in onze community: CE-conformiteit m.b.t. experimentele opstellingen, prototypes